Pendidikan Percuma – Harapan atau Mimpi?
Bayangkan satu dunia di mana anak-anak kita boleh belajar di sekolah dan
universiti tanpa perlu ibu bapa risaukan yuran, pinjaman PTPTN, atau beban
kewangan. Kedengaran ideal, bukan? Malah, ramai rakyat Malaysia pernah
membayangkan pendidikan percuma sebagai satu jalan keluar daripada jurang
kemiskinan dan ketidaksamarataan sosial. Tapi soalnya sekarang, adakah
pendidikan percuma di Malaysia benar-benar boleh dilaksanakan, atau ia sekadar
mimpi yang indah di atas kertas?
Dalam artikel ini, kita akan teroka realiti pendidikan percuma dari
pelbagai sudut – daripada kelebihannya, cabaran pelaksanaan, hingga pandangan
masa depan sistem pendidikan negara.
Apa Itu Pendidikan
Percuma?
Pendidikan percuma merujuk
kepada sistem di mana pelajar tidak perlu membayar yuran untuk mendapatkan
pendidikan – sama ada di peringkat sekolah rendah, menengah, atau pengajian
tinggi. Segala kos seperti yuran pendaftaran, peperiksaan, dan kadangkala
termasuk buku teks dan makan minum ditanggung oleh kerajaan.
Beberapa negara seperti Finland, Jerman, dan Norway telah berjaya
melaksanakan model ini, terutamanya di peringkat universiti. Tapi adakah
Malaysia boleh mencontohi mereka?
Kelebihan
Pendidikan Percuma
1. Peluang
Pendidikan Lebih Sama Rata
Dengan pendidikan percuma, semua lapisan masyarakat berpeluang
melanjutkan pelajaran, tanpa mengira latar belakang ekonomi. Ini boleh
mengurangkan jurang sosial dan meningkatkan mobiliti ekonomi rakyat.
2. Kurangkan Beban
Kewangan Ibu Bapa & Pelajar
Ibu bapa tak perlu memikul beban membayar yuran persekolahan atau
meminjam untuk pendidikan anak-anak. Pelajar juga boleh belajar tanpa tekanan
hutang pendidikan seperti PTPTN.
3. Galakkan
Kemajuan Negara
Lebih ramai rakyat berpendidikan tinggi bermakna tenaga kerja lebih
berkualiti, yang boleh menyumbang kepada pembangunan ekonomi dan inovasi
negara.
Cabaran Utama
Pendidikan Percuma di Malaysia
1. Beban Kewangan
Negara
Pendidikan percuma memerlukan peruntukan kewangan yang besar
daripada kerajaan. Dalam situasi ekonomi semasa, mampukah bajet negara
menampung kos ini tanpa mengorbankan sektor lain seperti kesihatan atau
infrastruktur?
2. Risiko Kualiti
Pendidikan Merosot
Jika sumber tidak mencukupi, kualiti pendidikan mungkin terjejas
– termasuk kemudahan sekolah, gaji guru, dan bahan pembelajaran.
3. Isu
Ketidakefisienan & Pembaziran
Apabila sesuatu diberikan secara percuma, risiko pembaziran dan
kurangnya rasa tanggungjawab boleh berlaku. Contohnya, pelajar mungkin
kurang menghargai peluang belajar kerana tiada 'harga' yang dibayar.
Apa Yang Malaysia
Telah Laksanakan?
Sebenarnya, Malaysia sudah ada unsur pendidikan percuma, terutama
di peringkat sekolah rendah dan menengah. Antara inisiatif yang dilaksanakan
termasuk:
- Penghapusan yuran sekolah rendah dan menengah
- Bantuan Buku Teks
- Program Rancangan Makanan Tambahan (RMT) untuk pelajar kurang mampu
- Biasiswa dan dermasiswa di peringkat
pengajian tinggi
Namun, untuk pendidikan tinggi percuma sepenuhnya, kita masih belum ke
tahap itu. Universiti awam di Malaysia tetap mengenakan yuran walaupun pada
kadar subsidi.
Adakah Malaysia
Mampu Laksanakannya?
Realitinya, ia tidak mustahil, tetapi memerlukan perancangan yang
sangat teliti dan realistik. Beberapa pendekatan yang boleh dipertimbangkan:
1. Pendidikan
Percuma Secara Berfasa
Contohnya, tawarkan pendidikan percuma hanya untuk pelajar B40 terlebih
dahulu, atau hanya untuk kursus kritikal seperti perubatan dan pendidikan.
2. Perkongsian
Awam-Swasta (PPP)
Kerajaan boleh bekerjasama dengan sektor swasta untuk menaja atau
menyumbang kepada pendidikan, sama ada dalam bentuk biasiswa, kemudahan, atau
latihan industri.
3. Penstrukturan
Semula Belanjawan Negara
Perlu ada penilaian semula keutamaan bajet negara, supaya lebih
banyak dana boleh disalurkan ke sektor pendidikan.
Realiti
Mampu Capai atau Sekadar Impian?
Pendidikan percuma bukanlah idea yang mustahil. Tapi ia bukan juga
sesuatu yang boleh berlaku dalam sekelip mata. Ia memerlukan komitmen
politik, kestabilan ekonomi, dan keutamaan kepada rakyat. Malaysia mungkin
belum bersedia sepenuhnya, tetapi langkah ke arah itu sudah bermula.
Mungkin bukan hari ini. Tapi siapa tahu, satu hari nanti, anak cucu kita
dapat belajar tanpa rasa terbeban – dan kita adalah antara yang mula
menyuarakannya dahulu.
Soalan Lazim (FAQ)
1. Adakah sekolah
di Malaysia sekarang percuma?
Ya, sekolah rendah dan menengah awam di Malaysia tidak mengenakan yuran
asas. Namun masih ada kos tambahan seperti PIBG, aktiviti kokurikulum dan buku
latihan.
2. Adakah negara
lain sudah berjaya laksanakan pendidikan percuma?
Ya. Negara seperti Jerman, Norway, dan Finland menawarkan pendidikan
tinggi percuma kepada rakyat mereka.
3. Bolehkah
Malaysia meniru model negara lain?
Boleh, tapi ia perlu diubah suai mengikut konteks ekonomi, struktur
sosial dan kapasiti kewangan Malaysia.
